سازمان بین المللی استاندارد (ISO) چیست؟

(ISO) چیست؟

(ISO) که مقر آن در ژنو می باشد, یک سازمان غیر دولتی بین المللی است که در 24 فوریه سال 1947 تاسیس یافت. این سازمان متشکل از موسسه های ملی استاندارد کردن 130 کشور بزرگ و کوچک, صنعتی و در حال توسعه از کلیه مناطق دنیا می باشد. وظیفه اصلی (ISO) توسعه استاندارد کردن و فعالیت های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل کننده نسبت به تبادلات بین المللی کالاها و خدمات, بهبود همکاری در محدوده علمی, فنی, اطلاعاتی و فعالیت های اقتصادی و حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می باشد.

 سازمان بین المللی استاندارد (ISO) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد. این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر, ایمن تر و بهداشتی تر می نماید. استانداردهای(ISO)  تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می کند و به طور کلی از مصرف کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می نماید. به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه های بین المللی گشته, نهایتا به صورت استانداردهای بین المللی چاپ می شود.

سازمان بین المللی استاندارد (ISO) از اعضای خود تشکیل شده است و سازمان های عضو (اعضای اصلی یا (Member baby نمایندگان مراجع استاندارد کردن در کشورهای متبوع خود می باشند, بنابراین فقط یک سازمان می تواند به عنوان نماینده از هر کشور عضویت یابد.
 از اعضای دیگر سازمان بین المللی استاندارد (ISO) عضو مکاتبه ای (Correspondent Member) می باشد که معمولا سازمانی از یک کشور است که تا به حال فعالیتی در ارتباط با استاندارد کردن و تدوین استاندارد نداشته است. این سازمان صرفاً در مواردی که ذی نفع است اطلاعاتی کسب می نماید و در فعالیت های فنی مشارکتی ندارد.

عضو دیگر (ISO) عضو مشترک (Subscriber Member) است که کشورهایی که دارای اقتصادی خرد می باشند می توانند این عضویت را داشته باشند.

سازمان بین المللی استاندارد تا پایان ژانویه 2001 دارای 138 عضو شامل 91 عضو اصلی, 36 عضو مکاتبه ای و 11 عضو مشترک بوده است. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از جمله اعضای اصلی آن بوده و در تدوین استانداردهای بین المللی مشارکت دارد.

 کلمه (ISO) از چه مشتق شده است؟

تصور می شود که کلمه (ISO) مخفف International Organization for Standardization است, در حالی که مخفف عبارت فوق می بایست به صورت (IOS) باشد. (ISO) در اصل از کلمه یونانی (isos) مشتق شده و به معنی (برابر) و ریشه پیشوند(iso) در انگلیسی است.

از ((برابر)) تا ((استاندارد)) علت انتخاب کلمه (ISO)به عنوان نام یک سازمان بین المللی به سهولت دانسته می شود.سازمان بین المللی استاندارد, در صورت توجه به زبان کشورهای عضو, در انگلیسی به صورت (IOS) و در فرانسه به صورت(OIN) در می آید ولی به طور کلی بدون در نظر گرفتن زبان کشور خاص, نام سازمان بین المللی استاندارد به صورت (ISO)خلاصه می شود.

چرا نیاز به استانداردهای بین المللی است و تدوین استانداردهای بین المللی چگونه انجام می گیرد؟

به طور کلی استانداردها توافق نامه های مستند شده, متضمن ویژگی ها, مشخصات فنی یا سایر ضوابط دقیق جهت استفاده به عنوان قوانین, راهنما یا شرح مشخصات به منظور حصول اطمینان از مناسبت مواد، کالاها, فرآیندها و خدمات با اهداف مورد نظر می باشد وجود استانداردهای ناهماهنگ برای تکنولوژی های مشابه در کشورها و مناطق مختلف منجر به ایجاد موانع فنی (فراراه تجارت) می گردد.

صنایع صادرات گرا نیاز به قبول کردن استانداردهای بین المللی, به منظور منطقی کردن فرآیند تجارت بین المللی را حس کرده اند و این امر از دلایل اصلی تاسیس (ISO) بشمار می رود.

صنایع مختلف در دنیا نیاز به استاندارد خاص را به موسسه استاندارد ملی کشور متبوع اعلام می نمایند و تدوین استانداردها می تواند از اعضای اصلی به سازمان بین المللی استاندارد انعکاس یابد.

استانداردهای بین المللی برای بسیاری از تکنولوژی ها مانند ارتباطات, فرآیندهای اطلاعاتی, نساجی, بسته بندی, توزیع,تولید و مصرف انرژی,

ساخت کشتی, بانکداری و خدمات اقتصادی تهیه می شوند و دلایل عمده تهیه آنها عبارتند از :

·         پیشرفت جهانی در آزاد سازی تجارت

·         تداخل بخش های مختلف صنایع

·         سیستم های ارتباطات جهانی

·         نیاز کشورهای در حال توسعه

·         رشد و شکوفایی تکنولوژی

کار فنی (ISO) کاملا غیر متمرکز و در چارچوب تشکیلات 2850 کمیته فنی, زیر کمیته و گروههای کاری انجام می گیرد. در این کمیته ها نمایندگان متخصصین صنعت, موسسه های تحقیقاتی, صاحب نظران دولتی, سازمان های مصرف کننده و سازمان های بین المللی از کلیه نقاط دنیا به عنوان شرکای واحد حل مشکلات جهانی استاندارد کردن گرد هم می آیند. به طوری که در اجلاسیه های (ISO) در هر سال حدود 30000 متخصص شرکت می نمایند.

کمیته های فنی (ISO) متشکل از اعضای فعال (P-member) و اعضای ناظر (O-member) می باشد که وظیفه دارند تدوین استانداردهایی را که ضروری به نظر می رسد, بررسی و مطرح نمایند. پس از موافقت اعضا با موضوع پیشنهادی, مدارک علمی و فنی مربوط  (Draft Committee)  تهیه و بین اعضا توزیع می گردد که پس از انجام اصلاحات لازم به صورت پیش نویس نهایی استاندارهای بین المللی ( Draft International Standard) در می آیند. پیش نویس های مذکور مجدداً برای اعضا فرستاده می شوند تا پس از انجام آخرین اصلاحات بعمل آمده و تصویب نهایی به صورت استانداردهای بین المللی ایزو به چاپ رسد.

به طور کلی دامنه کار (ISO) به یک شاخه اختصاصی محدود نمی شود و شامل کلیه موضوعات و رشته های فنی به غیر از مهندس الکتریکی و الکترونیکی که از مسولیت های کمیته (IEC International Electrical Commission) است, می گردد.

دانلود مستندات ایزو

در این قسمت می توانید مجموعه کاملی از روش های اجرایی مورد نیاز استقرار سیستم مدیریت کیفیت را دانلود نمائید

در هر جا نیاز به پسورد بود از پسورد زیر استفاده نمائید

moshaveriso

معرفی استاندارد ISO14001

سیستم مدیریت محیط زیست ISO 14001:2004

سری استانداردهای DIN EN ISO 14000 شامل خانواده ای از استانداردهای بین المللی در رابطه با سیستم های زیست محیطی بوده که در سال 1996 میلادی توسط کمیته فنی 207 سازمان جهانی ایزو بوجود آمده اند. این سیستم ها بخشی از الزامات مدیریتی که همان ساختار سازمانی، منابع لازم جهت انجام، برنامه ریزی و طرحریزی فعالیتها، تشریح مسئولیتها، معین نمودن روش ها و نحوه اجرای کار در راستای حفظ محیط زیست است را شامل می شود. 

استاندارد مذکور تضمین کیفیت محصول و ارائه خدمات را به لحاظ هماهنگی با الزامات زیست محیطی و حفظ آن، بیان می نمایند. 

چه کسی سود می برد؟

برای سازمانهایی که مدیریت زیست محیطی را به عنوان بخشی از زیر بناهای فلسفه مدیریت سازمان خود انتخاب کرده اند، و بر اساس آن فعالیتهای خود را در سطح  استانداردهای زیست محیطی در سطح جهانی انجام می دهند.

چه چیزی بدست می آید؟

·         توجه به جنبه های زیست محیطی در ارائه خدمات، تولید و کاهش سطح ریسکهای زیست محیطیدر فعالیتهای شرکت 

·         بهبود فعالیتهای شرکت در قبال محیط زیست و توجه به کیفیت زیست محیطی محصولات (خدمات و کالا) 

·         تقویت و حصول اطمینان از کارایی سازمان در قبال مشتری و جامعه با وضوح مسئولیتها 

·         صرفه جویی در هزینه و زمان با توجه به نگرش سیستماتیک و آینده نگر 

·         افزایش رضایت در محیط و ایجاد انگیزه در کارکنان 

·         تقویت تصویر شرکت در عرصه رقابت های ملی و بین المللی

معرفی استاندارد OHSAS18001

سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی OHSAS 18001:2007

ضمن بیان نیازمندیهایی برای سیستم مدیریت ایمنی و سلامت حرفه ای، سازمان را قادر به کنترل کلیه ریسک های ایمنی و سلامت حرفه ای نموده و کارایی سیستم را در این راستا بهبود می بخشد.

استاندارد OHSAS نه تنها مبین ویژگیهای یک سیستم ایمنی و سلامت حرفه ای است بلکه، مشخصات جزیی تری را برای طراحی یک سیستم مدیریت عمومی اظهار می نماید.

استاندارد مذکور سازمان را در راستای نیل به اهداف زیر یاری می کند:

·     برقراری سیستم مدیریت ایمنی و سلامت حرفه ای برای محدود نمودن و یا کاهش ریسک کارکنان و دیگر ذینفعان سازمان که در حین فعالیت در معرض تاثیرپذیری ریسکهای ایمنی و سلامت حرفه ای قرار دارند. 

·         اجراء، نگهداری و بهبود مستمر سیستم ایمنی و سلامت حرفه ای. 

·         ایجاد اطمینان از اینکه تطابق مورد نظر با خط مشی ایمنی که توسط سازمان بیان شده، برقرار شده است. 

·         کمک به خودارزیابی و در نتیجه توصیف بهتر میزان تطابق عملکرد سازمان با ویژگی ها و مشخصاتسیستم های ایمنی و سلامت حرفه ای. 

چه کسانی سود می برند؟

·         کلیه شرکت های تولیدی و خدماتی که توجه به کارکنان و نیروی انسانی را در فهرست اهداف مهم سازمان خود قرار می دهند. 

·         کلیه شرکتهای تولیدی و خدماتی که ارتقاء و بهبود وضعیت پرسنل خود را در خط مشی کیفیت مدنظر قرار داده اند.

معرفی استاندارد ISO 9001

آشنایی با استاندارد ISO 9001

در سال 1987 کمیته فنی 176 سازمان ایزو (ISO/TC 176) سری استاندارد ISO 9000  را به جهانیان ارائه نمود.

هدف از تدوین این سری استاندارد به وجود آوردن الگوئی بین المللی برای پیاده سازی و استقرار سیستم های مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت.

سری استانداردهای ISO 9000  مجددا در سال 1994 مورد بازنگری قرار گرفته و به صورت هفده استاندارد متفاوت منتشر گردید.

آخرین بازنگری استانداردهای سری ISO 9000 در سال 2000 انجام شده است در این بازنگری، استاندارد با نگرش فرآیند گرا در سیستم مدیریت کیفیت سازمان سعی در نزدیک شدن به مدلهای مدیریت کیفیت جامع را دارد. نهادینه نمودن بهبود مستمر در سیستم مدیریت کیفیت سازمان از تفاوتهای اصلی دیگر این استاندارد با ویرایش قبلی آن است.

ساختار سری استانداردهای ISO 9000 شامل

 ISO 9000:2000 (به تشریح اصطلاحات و تعاریفی می پردازد که در استاندارد به آن اشاره شده است).

ISO 9001:2008 (الزامات اجرایی سیستم مدیریت کیفیت که سازمان جهت برآورد مقاصد یاصدور گواهینامه مورد استفاده قرار میدهد).

ISO 9004:2000 (خطوط راهنما برای عملکرد بهتر سازمان در راستای سیستم مدیریت کیفیت است).

میباشد.

مزایای بکارگیری استاندارد:

·         بررسی مجدد فعالیت های سازمان بر اساس اهداف سازمان و رفع کاستی ها

·         شفافیت فرآیندها و شاخص ها در سازمان

·         جلوگیری از دوباره کاری ها به واسطه تعریف فعالیتهای برنامه ریزی شده و سیستماتیک

·         کاهش هزینه ها

·         ایجاد اطمینان و اعتماد در درون سازمان

·         ایجاد اطمینان و اعتماد دربیرون سازمان (مشتری)

·         افزایش توان رقابت در عرصه بین الملل

دامنه کاربرد:

این استاندارد در کلیه سازمانهای تولیدی، خدماتی و پژوهشی و آموزشی و ..... کاربرد دارد.